سایت مهندسین و دانشجویان عمران
فایلهای کاربردی مهندسی عمران
سایت مهندسین و دانشجویان عمران
فایلهای کاربردی مهندسی عمرانسدهای لاستیکی
تکنولوژی نسبتاً جدیدی که برای مهار آب‌های سطحی به کار گرفته‌شده است تکنولوژی ساخت سدهای لاستیکی میباشد. قبل از این نوع سدها برای مهار و هدایت آب به سوی زمین‌های وسیع و آبروها، از دریچه‌های فولادی و تخته‌های چوبی استفاده می‌شد که در جلوی دریچه‌ها قرار می‌گرفت تا آب با فشار بیشتری جریان داشته‌باشد. در این کار نیز به نیروی انسانی نیاز بود و اگر در باز کردن این دریچه‌ها تأخیری روی می‌داد سیل ایجاد می‌شد و دریچه را با خود می‌‌برد.
کاربردها و مزایای سدهای لاستیکی
- کنترل سیلاب‌ها و تنظیم جریان رودخانه: این کار توسط دستگاه‌های الکترونیکی در اتاق کنترل و به طور خودکار انجام می‌گیرد. پایین آمدن رقوم سطح آب از یک سطح مشخص به معنای پایان سیلاب است، که در این صورت دستگاه الکترونیکی کنترل، دستور افراشتن سد را اعلام می‌دارد که با این اعلام کمپرسور هوا به کار افتاده و سد را باد می‌کند.
- کنترل رسوب رودخانه: از آن جا که سکوی بتنی محل استقرار سد لاستیکی، در کف رودخانه و هم تراز با بستر آن کار گذاشته می‌شود، در هنگام خواباندن سد، شرایط رودخانه مانند شرایط قبل از احداث سد لاستیکی است. این ویژگی باعث می‌شود که پشت سدهای لاستیکی را رسوب پر‌نکند، زیرا در هنگام وقوع سیل که بیشترین بار ، رسوب گذاری رودخانه است، سد به صورت اتوماتیک به حالت خوابیده در می‌آید و رودخانه شرایط طبیعی پیدا می‌کند.
سدهای لاستیکی دارای ارتفاع کمی ( حدود 3 تا 15 متر) می‌باشند. این سدها برای افزایش هد آب و همچنین انحراف آب مورد استفاده قرار می‌گیرند . از مزیت‌های این سد این است که در مواقع سیلابی هوای آنها تخلیه شده و این سد در بستر رودخانه قرار گرفته و رسوبات ناشی از سیلاب در پشت آن جمع نمی‌شود. همچنین از معایب این سد نیز می‌توان به مشکلات ناشی از احتمال سوراخ شدن آن اشاره نمود . برای پرکردن این سدها از کمپرسور‌های خاص استفاده می‌شود که می‌تواند داخل این سدها را به سرعت با هوا پر کند.
از جمله دلایل استفاده از سدهای لاستیکی می‌توان به کنترل سد و حفاظت ساحلی در برابر فرسایش ، نصب بر روی بندها و سدها به منظور افزایش ارتفاع آنها و کمک به تولید برق ، کاهش آلودگی آب ، افزایش ظرفیت ذخیره سدها ، مسائل تفریحی از قبیل شنا، قایقرانی و ... و جلوگیری از نفوذ آب شور دریا به هنگام مد به ساحل ، اشاره نمود.
از جمله مزایای اقتصادی این سدها نسبت به موارد جایگزین شده عدم نیاز سدهای لاستیکی به فونداسیون پیچیده ، امکان احداث تا دهانه‌های 100 متر ، نیاز به حداقل حفاظت و نگهداری ، انعطاف‌پذیری سد در مقابل زلزله و نصب و ساختن بسیار سریع میباشد.
بخش بعدی مطالبی در رابطه با سد و سدسازی (11) بخش قبلی
