سایت مهندسین و دانشجویان عمران
فایلهای کاربردی مهندسی عمران
سایت مهندسین و دانشجویان عمران
فایلهای کاربردی مهندسی عمرانسدهای لاستیکی
تکنولوژی نسبتاً جدیدی که برای مهار آب‌های سطحی به کار گرفته‌شده است تکنولوژی ساخت سدهای لاستیکی می‌باشد. قبل از این نوع سدها برای مهار و هدایت آب به سوی زمین‌های وسیع و آبروها، از دریچه‌های فولادی و تخته‌های چوبی استفاده می‌شد که در جلوی دریچه‌ها قرار می‌گرفت تا آب با فشار بیشتری جریان داشته‌باشد. در این کار نیز به نیروی انسانی نیاز بود و اگر در باز کردن این دریچه‌ها تأخیری روی می‌داد سیل ایجاد می‌شد و دریچه را با خود می‌‌برد.
ادامه مطلب ...مزایا و محاسن سدهای خاکی و بتنی
مزایا و محاسن سدهای خاکی
- از نظر شرایط توپوگرافی محل اجرا، عریض بودن یا تنگ بودن دره محل احداث، مشکلی ایجاد نمی‌کند.
- داشتن خصوصیات انطباق‌پذیری بیشتر مصالح مصرفی بدنه سد با مصالح بستر (چه سنگی باشد و چه خاکی) نسبت به سدهای ساخته شده با مصالح دیگر.
- فراوانی و کم هزینه بودن مصالح مصرفی در سدهای خاکی نیز به‌دلیل استفاده از مصالح طبیعی دارای امتیاز می‌باشد.
- به دلیل استفاده از مصالح خاکی و سنگریزه‌ای، بدنه سد و اجزای داخلی آن دارای خاصیت انعطاف‌پذیری می‌گردند.
ادامه مطلب ...سدهای بتنی
در زمان‌های قدیم برای ساخت سدهای نسبتاً بلند، از ترکیب مصالح شنی درشت دانه و ملات استفاده می‌شد و گاهی به جای سنگ از آجر نیز بهره گرفته می‌شد. با گذشت زمان بجای مصالح فوق از بتن استفاده شد و به این ترتیب اجرای طرحهای مختلف برای سدها آسان‌تر و اجرای سدهای قوسی امکان‌پذیر گردید و پس از سال 1950 میلادی، مخلوط‌کردن بتن با محصولات و مواد اضافه و زائد مثل سرباره کوره یا پودر خاکستر زغال سنگ متداول گردیده تا علاوه‌بر کاهش هزینه، مشکلات جانبی اجرائی مختلف نیز برطرف گردد.
سدهای خاکی غشایی
در سالهای اخیر تعداد زیادی سد‌خاکی از مصالح درشت دانه‌ی نفوذ‌پذیر که روی سظح شیبدار بالادست آنها یک لایه یا غشای غیرقابل نفوذ قرار گرفته، ساخته شده‌اند. این غشاء معمولا از جنس بتن یا بتن قیری (آسفالت) است . البته در مواردی نیز از غشاهای متشکل از ورقه‌های فولادی ، پلاستیکی و لاستیکی استفاده شده است. استفاده از صفحات ژئوممبران نیز در همین مقوله قابل ذکر است. در گذشته در تعدادی از سدها، غشای نفوذ ناپذیر در داخل سد ساخته شده، اما امروزه مهندسین طراح سد اغلب به استفاده از غشا در سطح شیبدار بالادست تمایل دارند.
شکل زیر مقطع تیپ یک سد‌خاکی غشایی را نشان می‌دهد .
سدهای خاکی غیر همگن با هسته شیبدار
در این نوع سد‌خاکی غیر همگن، هسته به صورت شیبدار به سمت بالادست اجرا می‌شود و همانند حالت قبل چنانچه پی‌سد متشکل از یک لایه نفوذ‌پذیر با عمق کم باشد، می‌تواند به صورت ریشه در داخل پی نیز نفوذ کند. به طور کلی، مزایای استفاده از هسته شیبدار در سدهای خاکی را می‌توان به شرح زیر بر شمرد:
- در هنگام اجرای عملیات‌خاکی می‌توان ابتدا پوسته پایین‌دست را اجرا وسپس هسته را روی آن خاک‌کوبی کرد. این امر در مناطقی که دارای فصل خشک کوتاهی برای اجرای عملیات خاکی هسته می باشند، مزیت قابل‌توجهی به شمار می رود.
- در حین اجرای پوسته پایین‌دست، همزمان می توان عملیات تزریق زیر هسته را نیز انجام داد.
- این نوع هسته نسبت به ترک‌خوردگی ناشی از اختلاف نشت بین قسمت‌های مختلف سد، کمتر حساس بوده و احتمال ایجاد پدیده طاق‌زنی در آن کمتر است.
به منظور تعیین ضخامت بهینه برای هسته و نیز تعیین موقعیت استقرار آن، لازم است عوامل زیر مورد توجه قرار گیرد: