سایت مهندسین و دانشجویان عمران
فایلهای کاربردی مهندسی عمران
سایت مهندسین و دانشجویان عمران
فایلهای کاربردی مهندسی عمراناندازه گیری روانی و کارایی بتن (آزمایش اسلامپ)
کارایی یا روانی بتن عبارت است از درجه سهولت ریختن و کار کردن با بتن، در عملیات بتن ریزی هرچقدرجای گیری بتن تازه درون قالب آسان تر صورت پذیرد بتن از روانی بیشتری برخوردار بوده و در اصطلاح کاراتر محسوب می گردد.
کارایی بتن به عوامل مختلفی از قبیل میزان آب، نوع سنگدانه ها، دانه بندی مصالح سنگی، ریزی سیمان و نوع و میزان مواد افزودنی بستگی دارد که البته مؤثرترین فاکتور میزان آب می باشد. علی رغم حساسیت میزان مصرف آب در دستیابی به بتنی با کیفیت و در عین حال اجرائی، متأسفانه هنوز آزمایش قابل قبولی که بتواند کارایی بتن را به خوبی معرفی نماید تدوین نگردیده است. اگر چه استانداردها برای اندازه گیری روانی و کار پذیری بتن، آزمایش اسلامپ و یا آزمایشات مشابه مانند Vebe را ارائه می دهند ولی باید دانست که این اندازه گیری ها صرفاً در حکم ارائه یک شاخص می باشند و عملاً توصیف کارپذیری بتن بسیار دشوار است.
ASTM C143-90 آزمایش اسلامپ را جهت تعیین روانی بتن به شرح ذیل بیان می نماید:
نمونه ای از بتن تازه در قالبی به شکل مخروط ناقص ریخته شده و توسط یک میله فولادی متراکم می گردد سپس مخروط به آرامی بالا آورده می شود و بتن نشست می کند. میزان نشست بتن به عنوان اسلامپ (روانی) بتن گزارش می گردد.(در شکل زیر نحوه اندازه گیری روانی بتن نمایش داده شده است(
وسایل آزمایش : مخروط ناقص(مخروط آبرام) با ابعاد استاندارد جهت تعیین روانی- خط کش یا متر برای اندازه گیری- میله تراکم : باید فولادی ، مستقیم و به قطر 1.6 cm و ارتفاع 60 cm باشد.
روش انجام آزمایش : مخروط ناقص را ثابت نگه داشته و آن را طی سه مرحله با احجام مساوی پر می کنیم و هر لایه را به وسیله 25 ضربه میله استاندارد متراکم می نماییم ، در لایه آخر سطح نهایی بتن را قبل از بالا کشیدن مخروط ناقص با غلتاندن میله تراکم روی سطح بالایی قیف صاف می کنیم. مخروط فلزی در مدت زمان 2±5 ثانیه به سمت بالا کشیده می شود.کل عملیات نباید از 2.5 دقیقه تجاوز نمایید.
اگر ریزش و لغزش معینی به واسطه خطای اپراتور در بخشی از نمونه مشاهده شود ، آزمایش مردود و لازم است مجدداً با استفاده از بتن دست نخورده تکرار گردد.
استاندارد ها خطای آزمایش اسلامپ را mm 6)اینچ ¼) مجاز می دانند.
چنانچه در ساخت بتن از آب کمتری استفاده شود و بتن سفت تری تولید گردد نشست بتن در آزمایش اسلامپ اندک بوده و بالعکس در صورت استفاده از آب بیشتر در ساخت بتن، میزان نشست، پخش شدگی و روانی اختلاط بیشتر می گردد. به هر حال به لحاظ نظری مقادیر اسلامپ از 0 تا 30 cm می تواند تغییر نماید.
در حالت کلی تولید و اجرای بتن با روانی زیاد (w/c) بالا هرگز توصیه نمی شود و اینگونه بتن ها در صورت واقع شدن در شرایط نامطلوب محیطی(تهاجم عوامل شیمیایی، یخ زدن و ذوب شدن های متوالی و...) به شدّت آسیب پذیر می باشند و دوام و پایایی مناسبی نخواهند داشت، به همین دلیل در اجرای برخی از مقاطع که امکان ویبره مناسب وجود ندارد و یا با توجه به سایر شرایط اجرایی، بتن باید کاملاً روان و کارپذیر باشد طراحان اختلاط های بتنی بخش قابل توجهی از روانی و کارپذیری بتن را با بکار گیری روان کننده یا فوق روان کننده مناسب تأمین نموده و بدین طریق از افت کیفیت بتن بدلیل مصرف زیاد آب جلوگیری می نمایند.
