به هر ماده چسبندهای سیمان اطلاق میشود. لیکن به ماده چسباننده مصالح سنگی در بتن، سیمان هیدرولیکی و اصطلاحاً سیمان گویند.مواد اولیه سیمان عمدتاً از خاک رس و آهک میباشد و درصد کانیهای سازنده تقریباً به قرار زیر است:
در بتن چسبانندگی و انسجام مصالح وظیفه سیمان و نقش باربری و مقاومت به عهده مصالح سنگی است بنابراین شکسته شدن دانه های سنگی در تست مقاومت فشاری نمونههای بتنی بیانگر مناسب بودن کیفیت اختلاط میباشد.
سیمانهای مختلف تولید میشوند تا شرایط فیزیکی و شیمیائی را جهت دستیابی به اهداف مورد نظر تامین سازند.
انواع سیمانهای معمول در ایران به طور خلاصه در زیر مورد بررسی قرار می گیرد.
سیمان تیپ I : بطور کلی این نوع سیمان را در تمامی مواردیکه بتن در مجاورت با حمله سولفاتها نباشد و همچنین حرارت هیدراتاسیون سیمان باعث افزایش نامطلوب درجه حرارت نشود می توان استفاده نمود.از سیمان فوق که معمولیترین نوع سیمان می باشد میتوان در ساخت پیاده روها،روسازی جاده ها،پلهای بتن مسلح،راه آهن،مخازنآب و ملات ساختمان های بنائی استفاده نمود.
سیمان تیپ II : این نوع سیمان نوع مرغوبتری است و چنانچه در مقابل حمله ملایم سولفاتها احتیاط لازم باشد بکارگیری آن مناسب است . سیمان تیپ IIکندتر از سیمان تیپ I سخت می شود و به هنگام گرفتن و سخت شدن حرارت هیدراتاسیون کمتری نیز تولید می نماید. از این سیمان میتوان در ساختمانهای حجیم استفاده نمود.
سیمان پرتلند نوع III (زود سخت شونده) : این سیمان تقریباً اجزای اولیه سیمان نوع یک را دارد با این تفاوت که به شدت ریزتر آسیاب شده و به همین جهت گیرش سریعتری دارد.استفاده از این سیمان در هوای سرد به دلیل تولید حرارت هیدراتاسیون بالا در ساعت اولیه بتن ریزی بسیار مناسب میباشد. ( ASTM C150 )
- با توجه به روند رشد زود هنگام مقاومت در بتنهای تولید شده با این سیمان ، استفاده از آن در تولید قطعات پیش ساخته بتنی و مواردیکه سرعت در قالب برداری از مقاطع حائز اهمیّت است توصیه می گردد.
پرتلند نوع IV (سیمان کندگیرش کننده) : واکنش این سیمان با آب نسبت به سایر سیمانها حرارت زایی کمتری داشته ومقاومت بتن تولید شده با این سیمان آهسته آهسته افزایش می یابد کاربرد اصلی آن در هوای گرم و بتن ریزیهای حجیم می باشد. استفاده از این نوع سیمان با توجه به گیرش کند از اتصال سرد در عملیات بتن ریزی جلوگیری می نماید.
با توجه به پیشرفتهای بزرگ بشر در زمینه تولید مواد افزودنی بتن و دستیابی به قابلیتهای مورد نیاز از طریق مصرف این مواد ، عملاً ارائه انواع مختلف سیمان(منجمله سیمان نوع IV) به دلیل بالا بودن هزینه های تولید منسوخ گردیده و در دنیای امروز جهت دستیابی به اهداف مورد نظر ماده افزودنی هماهنگ با هدف را به هنگام ساخت و تولید بتن به چرخه مصالح اضافه می نمایند تا قابلیت مورد نظر در بتن محقق گردد.
سیمان ضد سولفات یا پرتلند نوع V : هنگامی که حمله شدید سولفاتها به سازه پیش بینی گردد مصرف این نوع سیمان الزامیست بنابراین مصرف زیاد آن در سازه های دریایی و در مجاورت آب یا خاکی است که مقدار زیادی املاح سولفات داشته باشد، البته چنانچه علاوه بر سولفات وجود یون کلر نیز (که سبب خوردگی آرماتورها می گردد) در محیط محتمل باشد با توجه به اینکه مقاومت این سیمان در مقابل یون کلر بسیار اندک می باشد استفاده از این نوع سیمان جایز نبوده و در این شرایط با رعایت سایر الزامات مندرج در آیین نامه ها (محدود نمودن مصرف آب در اختلاط یعنی کاهش مقادیر (W/C) ، محدودیت در مصرف برخی از افزودنیها و ...) بهترین گزینه سیمان تیپ II میباشد.